MINERALLER |
|
|
IYOT |
|
|
|
|
Iyot, metalik olmayan asidik mikromineraldir. |
|
|
I sembolü ile ifade edilir. Kendi basina zehirli bir gazdir. Insanlarda tuz sekli iyodür formu kullanilir. |
|
|
|
Deri - Saç - Tirnaklar : |
|
|
Titoid aktivitesi düstügü zaman kuru saçlar olusur. Iyot takviyesi kuru saçlari iyilestirir. |
|
|
Iyot tirnak sagligini mükemmellestirir. |
|
|
Kuru deri bir iyot eksikligi semptomudur. |
|
|
Iyot dis sagligini gelistirir. |
|
|
Iyot tentürü ( çözeltisi ) tinea yi iyilestirir. |
|
|
Hücreler : |
|
|
Iyot eksikligi ile büyümenin zayiflamasi iliskilidir. |
|
|
Iskelet kas sistemi : |
|
|
Iyot eksikligi neticesinde fibrosistik gögüs rahatsizligi olusur ve temelinde iyot eksikligi yatiyorsa, |
|
|
takviye iyot alimi fibrosistik gögüs rahatsizligini geri çevirebilir. |
|
|
Immün sistem : |
|
|
Topik olarak veya gargara olarak kullanildiginda bir çok zararli bakteriyi öldürür. |
|
|
1:20000 lik çözeltisi bir çok bakteriyi 1 dakikalik bir temasta öldürür. |
|
|
Iyot eksikligi bazi tip kanser formlarinda riski arttirirken iyot, bazi kanser türlerini önlemede |
|
|
yardimci olur. |
|
|
Gögüs kanseri iyot eksikligi ile iliskilidir. |
|
|
Endometrial kanser iyot eksikligi ile iliskilidir. |
|
|
Yumurtalik kanseri iyot eksikligi ile iliskilidir. |
|
|
Uterus kanseri |
|
|
Iyot zararli bakterilerin bir çogunu öldürür. |
|
|
Iyot zararli küflerin bir çogunu öldürür. |
|
|
Metabolizma : |
|
|
Iyot adipose tissue ( vücut yaglari )nun enerjiye dönüsümünüarttirir. |
|
|
Iyot tiroid hormonlari üretimini uyararak bazal metabolik hiz i arttirir. |
|
|
Iyot ön - oksidan özellikleri dolayisiyla enerji üretiminde gereklidir. |
|
|
Iyot eksikligi neticesinde hipotiroidizm olusabilir ve eksiklikten etkilenmis kisilerin çevreden |
|
|
günde 1 mg takviye iyot almalari yararli olur. |
|
|
Iyot eksikligi neticesinde olusmus obezitede iyot takviyesi kilo kaybina sebep olabilir. |
|
|
Vücuttaki iyotun % 20 kadaritiroid bezinde bulunur ve tiroid bezinin iyot gereksinimi anlasilmaz |
|
|
kompleks bir sekilde olusur. |
|
|
Sinir sistemi : |
|
|
Amyotrophic lateral sclerosis in altinda, dogum öncesi ve hemen dogum sonrasi olusmus iyot |
|
|
eksikligi yatabilir. Iyot eksikligi neticesinde dopaminerjik sistemin gelismesi negatif etkilenir ve |
|
|
ilerleyen yaslarda Amyotrophic lateral sclerosis olusma riski artar. |
|
|
Iyot eksikligi intelligence in zayiflamasi ile ilgilidir. |
|
|
Multiple skleroz in altinda, dogum öncesi ve hemen dogum sonrasi olusmus iyot |
|
|
eksikligi yatabilir. Iyot eksikligi neticesinde dopaminerjik sistemin gelismesi negatif etkilenir ve |
|
|
ilerleyen yaslarda Multiple skleroz olusma riski artar. |
|
|
Parkinson hastaliginin in altinda, dogum öncesi ve hemen dogum sonrasi olusmus iyot |
|
|
eksikligi yatabilir. Iyot eksikligi neticesinde dopaminerjik sistemin gelismesi negatif etkilenir ve |
|
|
ilerleyen yaslarda parkinson hastaligi olusma riski artar. |
|
|
Solunum sistemi : |
|
|
Farenjit ( pharyngitis ) in altinda virüs sebebi yattigi zaman, iyot ( 20 ml su ile seyreltilmis 1 ml |
|
|
iyotun povidine iodine formu ile her 3 - 4 saatte bir gargara yapildiginda ) Farenjit in bir çok formu |
|
|
iyilesir. |
|
|
|
|
Biyolojik Etkinlikleri |
Absorpsiyon : |
|
|
Diyetsel iyotun yaklasik % 30 u midede absorplanir ve kan yolu ile tiroid bezlerine gönderilir. |
|
|
Kalan % 70 lik kisim ise böbreklerde filtre edilerek idrar yoluyla disari atilir. |
|
|
Iyot uzun süre depolanmadigindan diyetsel yolla düzenli olarak alinmalidir. |
|
|
|
|
Diyetsel Kaynaklari |
Verilen rakamlarmcg cinsinden olup100 gr lik porsiyondaki iyot miktarini gösterir. |
|
|
|
|
|
Bitkiler |
|
|
eyebright |
siyah ceviz |
|
ginseng |
|
|
Çerezler |
|
|
yer fistigi |
|
|
Deniz sebzeleri |
|
|
kelp |
bladderwrack - kahve yosun |
|
Deniz ürünleri |
|
|
haddock(mezgit) |
morina |
|
mezit baligi 65 - 361 |
ringa |
|
Mantar |
|
|
mushroom |
|
|
Meyvalar |
|
|
ananas |
|
|
Mineral gidalar |
|
|
deniz tuzu |
sofra tuzu - iyotlu |
|
sofra tuzu |
|
|
Sebzeler |
|
|
domates |
sarimsak |
|
havuç |
su teresi |
|
ispanak |
sogan |
|
lahana |
turp - kirmizi |
|
rezene |
|
|
Süt ürünleri |
|
|
Çedar peyniri |
Tereyag |
|
süt |
|
|
Yumurta |
|
|
piliç yumurtasi |
|
|
|
|
Bulunus Sekilleri |
Alüminyum iyodür :% 87,6 iyot ve % 12,4 alüminyum ihtiva eder. |
|
|
Kalsiyum iyodür :% 43,2 iyot ve % 56,8 kalsiyum ihtiva eder. |
|
|
Kalsiyum iyodobehenat :% 23,5 iyot ihtiva eder. |
|
|
Iyot triklorür :Atomidin |
|
|
Potasyum iyodat :KIO3 |
|
|
Potasyum iyodür :% 76,5 iyot ve % % 23,5 potasyum ihtiva eder. KI ün molekül agirligi 166,02 dir. |
|
|
Povidon iyodür :Polivinilpirolidon - iyodür kompleksidir. % 99 polivinilpirolidon ve % 1 iyot içeren |
|
|
suda çözünen bir kompleksdir. Iyottan etkilenen mikroorganizma ve virüslere karsi farmasotik |
|
|
bir antimikrobiyal ve antiviral ajan olarak kullanilir. |
|
|
Sodyum iyodür :% 87,4 iyot ve % 15,3 sodyum ihtiva eder. |
|
|
|
|
Ticari Ürünler |
Tekli oral çinko ürünleri : |
|
|
85 mcg potasyum iyodür tabletler ( radyoaktiviteye maruz kaldiktan sonra kisa dönem kullanilabilir ) |
|
|
Yosun ürünleri : |
|
|
Yosun takviye edicilerinin aktif komponenti iyot olup tabletler 225 mcg iyot ihtiva edecek sekilde |
|
|
standardize edilmislerdir. |
|
|
Oral formüller : |
|
|
Bazi multi vitamin ve mineral bilesimlerinde de mevcuttur. |
|
|
Topik ürünler : |
|
|
Povidon iyodür formunda eczanelerde bulunur. 15 ml ( % 7,5 aktif madde ) bogaz gargarasi |
|
|
olarak betadiene markasi adi altinda satilir. |
|
|
Serbest iyot : |
|
|
Hiç bir zaman bu halde kullanilmaz ve bilesimlere konmaz. Inorganik ve bagli formlarda bulunur. |
|
|
|
|
Tamamlayici dozlar |
Vücuttaki miktari : |
|
|
Ortalama bir insan vücudunda 20 - 50 mg arasi iyot bulunmaktadir. Bu vücut agirliginin |
|
|
yaklasik % 0,00004 ü kadardir. |
|
|
Önerilen günlük alim : |
|
|
Minumum günlük diyetsel gereksinim RDA nin tesbit ettigi günlük ihtiyaç miktari 150 mcg in |
|
|
yarisi olan 75 mcg dir. |
|
|
Diyetsel alim : |
|
|
Ortalama bir bati diyetiyle günlük 65 - 650 mcg kadar iyot alinir. |
|
|
guatr - Hipotiroidizm |
|
|
Vücut kilosu basina günlük 1 mcg iyot guatr i önlemede yeterlidir. |
|
|
Hipotiroidizmden etkilenmis kisilerde tedavi dozaji günde 1000 mcg (1 mg ) kadardir. Ancak bu |
|
|
miktarin doktorlarca belirlenmesinde fayda vardir. |
|
|
Yaygin eksikligi : |
|
|
Amerikalilarda iyot eksikligi 1974 de % 1, 1994 de % 7, 1999 da ise % 12 olarak bulunmustur. |
|
|
|
|
Toksinlere karsi tepkisi |
Elektromagnetik radyasyon : |
|
|
Iyot, radyoaktif iyot - 131 in radyoaktif etkisine maruz kalan tiroid bezinde olusan hasari |
|
|
iyilestirmede faydali olur. Bu radyasyon hastaligini gidermede en iyi form potasyum iyodürdür. |
|
|
Hormonlar : |
|
|
Iyotun, 16 - hydroxyestrone un estriol e dönüsmesini arttirmasi nedeniyle 16 - hydroxyestrone |
|
|
seviyeleri azalir. |
|
|
Mineraller : |
|
|
Iyot, arseniginvücuttan atilmasini kolaylastirir. |
|
|
|
|
Kimyasallarla Etkilesimi |
ETKILEDIKLERI |
|
|
Karbonhidratlar : |
|
|
Iyot, karbonhidratlarin vücutça absorpsiyonunu kolaylastirir. |
|
|
Karotenoidler : |
|
|
Iyot, beta - karotenin A vitaminine dönüsmesini kolaylastirir. |
|
|
Hormonlar : |
|
|
Iyotun 16 - hydroxyestrone un estriol e dönüsmesini arttirdigi söylenmektedir. |
|
|
tiroid hormonlarinin üretimi için, günde 75 mcg iyot yararli olur. |
|
|
Vücudun triiodothyronine (T3) üretiminde iyot miktarinin yaklasik % 5 inden yararlanilir. |
|
|
Tyrosine den thyroxine (T4) üretiminde vücut iyot miktarinin yaklasik % 20 sinden yararlanilir. |
|
|
Iyot tiroid hormon olusturucularinin temel bir komponentidir. |
|
|
DiiodoTyrosine |
|
|
Diiodothyronine |
|
|
MonoiodoTyrosine |
|
|
|
|
|
ETKILENDIKLERI |
|
|
Farmasotik ilaçlar : |
|
|
Farmasotik diüretikler iyot stoklarinin tüketilmesine sebep olurlar. |
|
|
Kükürtlü bilesikler : |
|
|
Lahana ailesinde bulunan izotiyosiyanatlar, iyota karsi koyarlar. |
|
|
|
|
Toksik etkileri |
Deri : |
|
|
Iyot takviyesi bazen akneyi kötülestirir. |
|
|
Metabolizma : |
|
|
Iyot asiri olmadikça, kaçinilmaz sekilde gerekli bir kimyasaldir. Enerji üretimine bir ön oksidan |
|
|
olarak karisarak, serbest radikaller olusturur. |
|
|
Asiri iyot alimi thyroxine (T4) üretimini düsürür. |
|
|
Ancak optimal iyot alindiginda da thyroxine (T4) üretimi artar. |
|