REZENE

Arapsaçi - Irziyan - Raziyane - Tatli anason

Foeniculum vulgaris(Tohumlari) - Foeniculum vulgaris - azoricum(Sebze)

Fennel

Anethum foeniculum(Bilimsel)

Umbelliferae(Parsley)

Avrupa, Çin, Japonya, Ön Asya, Yeni Zellanda, Amerika ve Afrikada tarimi yapilmakta ve yabani olarak da yetismektedir. Boyu 80 cm ile 2 m arasinda degisen 2 veya çok yillik otsu bir bitkidir. Salgam görünümlü etli bir kökü vardir. Gövde yuvarlak kesitli, parlak, koyu mavimsi - yesil renkli, yaslaninca içi bos yapidadir.Yapraklar iplik gibi gri - yesil renkte olup sonbaharda koyulasir. Çiçekler yukari bakan semsiye gibi15 - 20 li gruplar halinde 15 cm lik bir çap olustururlar. Sari renkli küçük buketler halinde tek bir noktadan çikarlar. Temmuz ve agustosta açarlar. Tohumlari kokulu, ince, yesilimsi kahve renklidir.

Bitkinin kendine has baharli bir kokusu vardir. Çiçek ve tohumlari da kokar. Hafif acimsi anasonu andiran bir tadi vardir.

	Faydalari :

Kramp ve gazlari iyilestirebilen bir sindirim yardimcisidir.

Öksürük ve nezle için iyi bir balgam sökücüdür.

Istahsizliga yardim edebilir.

Sert ve agrili eklemleri iyilestirir.

Çocuk ishallerini iyilestirmekte faydalidir. Barsaklarda gaz olusmasini engelleyip, barsak spazminiçözerek ishale bagli agrilari geçirir.

Süt veren bayanlarin sütlerinin artmasina yardim eder.

Iyi bir idrar söktürücüdür.

Yorgun, iltihapli veya iyi göremeyen gözlere çay kompresi veya bugusu iyi gelir.

Salatalarda yemek olarak kullanilmasinin zayiflatici etkisi oldugu söylenir.

Tohumu nefes kokusunu gidermek amaçli olarak çignenir.

Yaprak lapalari yara iyi edici olarak kullanilmaktadir.

	Yan Etkileri :

Öngörülen ölçülerde kullanildigi takdirde yaprak ve tohumlarinin her hangi bir yan etkisi yoktur.

Yalniz, uçucu yagi fazlaca kullanilirsa :

Uçucu yaglar ishal ve alerji yapabilir.

Uçucu yaglar istem disi kas kramplari yapabilir.

Uçucu yaglar solunum sisteminde teklemelere sebep olabilir.

Böbreklerin fonksiyonunu gelistirir.

Bir diüretik olarak çalisir, idrar üretimini arttirir.

Folklorik bilgilere göre gözlerin fiziksel görünümünü gelistirir ve berraklik saglar.

Anektodal raporlara göre görme yetenegini arttirdigi söylenmektedir.

Rezene, dalak fonksiyonlarini gelistirir.

Gut hastaligini iyilestirir.

Karaciger fonksiyonunu gelistirir.

Folklorik bilgilere göre bazi barsak bozukluklarini giderir.

Ince barsaktaki bazi zararli bakterileri modifiye ederek ishali iyilestirir.

Rezene hazimsizligi iyilestirmeye yardimci olur.

Basit sekerlere olan düskünlügü azaltir.

Merkezi sinir sistemini uyarir.

Istahi uyarir.

Akcigerlerden asiri mukozun atimini kolaylastirir

A - B2 - C - Choline

Boron - Bakir - Çinko - Fosfor - Iyot - Kalay - Kalsiyum - Klor - Kobalt - Krom - Kükürt - Magnezyum - Mangan - Nikel - Potasyum - Silikon

Alanine - Aspartik Acit - Arginine - Cystine - Glutamik Acit - Glycine - Histidine - Methionine - Isoleucine - Phenylalanine - Proline - Serine - Tryptophan - Tyrosine - Valine

Karbonhidratlar :Pektinler

Enzimler :Urease

Hormonlar :Phytoestrogenler

Yag asitleri : Tekli doymamislikli :Oleik asit

Lipitler : Steroller :Beta - Sitosterol - Stigmasterol

Terpenler :Limonene - Terpineol

Organik asitler :Benzoik asit - Fumarik Asit - Glükolik Asit - Malik Asit - Petroselinik Asit - Sitrik Asit - Tartarik Asit

Polifenoller : Kumarinler :Bergapten - Imperatorin - Cynarin - Kafeik Asit - Ferulik Asit - Kaempferol - Quercetin - Rutin - Sinapik Asit - Syringic Asit - Vanillik Asit

Uçucu yaglar(6000) : Apiol - Anethole - Camphene - Cymene - Dianethole - Dillapiol - Dipentene

Estragole - Fenchone - Linalool - Pinene - Sabinene - Thiol

Genellik taze olarak kullanilir. Kurutuldugunda kokusu kaybolur. Saplari ile sabah erken saatte toplanan tohumlar, ince serilerek, gölge, havadar yerlerde kurutulur. Kuruyan tohumlarin bir kismi kendiliginden dökülür, dökülmeyenler ise hafifçe dövülerek saplarindan ayrilir.

Agzi siki kapali kaplarda serin ve kuru yerlerde 1 yil saklanabilir. Tipta kullanilanlar, tarim metodu ile yetistirilen rezenelerdir.

Taze yapraklari, gövdesi, 1 yillik kökü, taze ve kuru tohumlari, tozu, suyu ve yagindan yararlanilir.

Içten ve distan

Çay :1 çay kasigi tohum, 1 bardak kaynar su ile haslanip 5 - 10 dakika beklenilip süzülür.

Yag :Özel damiticilarla damitilarak elde edilir.

Toz : Kurutulmus tohumlari ögütülerek toz haline getirilir.

Sarap : 30 gr tohum 1 litre kirmizi sarapta ara sira çalkalanarak 2 - 3 hafta bekletilip süzülür. Agzi sikikapali siselerde serin bir yerde saklanir.

Tohum ekstraktlari günde 3 - 45 ml (Firmasina göre)

Tohum ekstraktlari

Tohum kapsülleri( 480 mg )

Çay posetleri

Akdeniz kiyilari - Bati Asya

Ege ve Akdenizde tarimi yapilmaktadir.

Papirus Ebers de yer verilmesi onun çok eskiden beri bilindigini gösteren bir kanittir.Çinliler kök, tohum ve meyvesini ilaç olarak kullanmislardir. 7. yüzyilda zor iyilesen yilan sokmalarinda kullanildigi tibbi eserlerde yer almaktadir. 9. yüzyil daSen Bernuva rahiplerince Avrupaya tanitilmistir.Orta çagda anasondan daha meshurdu. Dioskurides tohumlarini emzirme dönemindeki kadinlarin sütünü arttirmada , çiçek ve yapraklarini idrar kesesini iyilestirmede, böbrek rahatsizliklarinda ve yilanisirmalarinda kullanmistir. Ibn Sina yilancik, göz sulanma ve kanlanmalari, göz iltihaplanmalarindakullanmistir. Azize hildegard diger bitkilerle harmanlayarak kalp sancilari, uykusuzluk, nezle, testis sismeleri gibi rahatsizliklarda önermistir. Lonicerus öksürük, ödem, kulak biti, yilan sokmasi, böbrek ve karaciger hastaliklarinda kullanmistir. Tabernaemontanus, Lonicerus, Matthiolus, Paracelsus,Hieronymus, Kneipp, Madaus, Leclerc gibi ünlü hekimler benzer birçok hastalikta önermislerdir.

Orta çagda insanlar rezene tohumlarini, klise oruçlari döneminde açligi yatistirmak için yemislerdir.

16. yüzyil Avrupasinda ''rezene vermek'' deyimi dalkavukluk etmek, yalan iltifatlarda bulunmak anlamina geliyordu. Bu belkide tohumlarinin kisa bir süre için geçici olarak açligi bastirmasi sebebiylesöylenmis olabilir.