Bitkiler
maydanoz
|
|||||||||||||
Türkçe adi | MAYDANOZ |
||||||||||||
Türkçe Diger Adlari | Acimuk - Garamsa - Gin - Keros - Kisnis(yabanisi |
||||||||||||
Latince Adi | Petroselinum crispum - Petroselinum sativum |
||||||||||||
Ingilizce adi | Parsley |
||||||||||||
Diger Adlari | Badinos - Bahteniz - Baktanos - Midenevaz |
||||||||||||
Familyasi | Apiaceae(Umbelliferae) (Parsley) |
||||||||||||
| |||||||||||||
Botanik Bilgisi | Ülkemizde düz yaprakli türü yetistirilmektedir. Yabanisi de vardir ancak çok zehirli olan büyük, lekeli, baldirandan ayirt etmek çok zor oldugundan yabanisini toplamak çok tehlikeli olabildiginden bunatesebbüs edilmemelidir. Bu yüzden birçok ülkede sadece kivircik yaprakli türünün üretimi yapilir. Düz yaprakli türünün aromasi daha fazladir. |
||||||||||||
Maydanoz iki veya çok yillik bitkidir. Her türlü iklimde 2000 m ye kadar tarimi yapilabilir. Boyu 50 - 80cm arasindadir. Kazik köklü olup genellik yan kökleri yoktur. Yapraklari koyu yesil olup üstleri parlaktir. |
|||||||||||||
Çiçekler toplu olarak semsiye görümünde ve uzun saplidirlar. Mayis ve haziran aylarinda sari çok küçük çiçekler açar. Çiçekleri kirmizi olanlarda vardir. Tohumlari 2.yil sonbaharda olgunlasir. |
|||||||||||||
Renkleri gri - yesilden gri - kahveye degisir. |
|||||||||||||
Kokusu - Tadi | Kendine has baharli bir tad ve kokusu vardir. Tohumlarin kokusu daha sert ve baharlidir. |
||||||||||||
|
|||||||||||||
Mide ve barsaklardaki gazi söker. |
|||||||||||||
Günlük 25 gr lik alimlar ödemleri indirir. Bu yüzden gut hastaliginda böbreklerin yavas çalismasinihizlandirmada yardimci olur. |
|||||||||||||
Aybasi agrilarini azaltarak adet dönemini düzene sokar. |
|||||||||||||
Istah açici ve sindirim kolaylastiricidir. |
|||||||||||||
Kötü nefes kokusunu giderir. |
|||||||||||||
Ispanak ile birlikte depresyon ve korku giderilmesinde iyi gelir. |
|||||||||||||
Karaciger metabolizmasina katkida bulunarak Hepatit - B virüsünün aktivasyonunu baskilar. |
|||||||||||||
Limon suyu ile birlikte vücudu toksinlerden aritmada faydalidir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Öngörülen ölçülerde kullanildiginda belirlenmis bir yan etkisi yoktur. |
|||||||||||||
Papagan ve kuslar için tehlikeli olabilir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Adrenal sistemi | Adrenal hormonlarinin üretimini destekler. |
||||||||||||
Diskilama sistemi | Agiz kokusunuiyilestirir. |
||||||||||||
Maydanoz öz suyu böbrek fonksiyonlarinigelistirir. |
|||||||||||||
Sulandirilmis maydanoz öz suyu böbrek taslarini düsürmede ve iyilestirmede faydalidir. |
|||||||||||||
Maydanoz öz suyu üriner kanaldakiçesitli rahatsizliklarin giderilmesinde yardimci olur. |
|||||||||||||
Idrar üretimini arttirarak bir diüretikolarak çalisir. |
|||||||||||||
Gözler - görüs | Maydanozun lutein ve zeaxanthin içerigi nedeniyle yaslanma ile ilgili macular dejenerasyonuönlemeye yardimci olur. |
||||||||||||
Immün sistem | Histidin içerigi dolayisi ile bazi kanser çesitlerini önlerve kizartmalarin yarattigi kansorejenik risklerini azaltmaya yardim eder. |
||||||||||||
Iskelet - kas sistemi | Guatr semptomlarini iyilestirir. |
||||||||||||
Maydanoz öz suyu romatizmayi iyilestirir. |
|||||||||||||
Saçlar | Eger saç folikülleri hala yasiyorsa saçlarin büyümesinitesvik eder ve genel durumunu iyilestirir. |
||||||||||||
Seksüel sistem | Folklorik bilgiye göre erkekte kisirligi iyilestirir. |
||||||||||||
Adet görmeyi kolaylastirir. |
|||||||||||||
Sindirim sistemi | Sindirim kanalinda kan dolasimini arttirarak sindirim sisteminin fonksiyonunu gelistirir. Apiol içerigi |
||||||||||||
dolayisi ile gidalarin sindirimini arttirir. |
|||||||||||||
Sindirim kanalinda kan dolasimini arttirarak istahi arttirir |
|||||||||||||
Maydanoz öz suyu mide gazlarina iyi gelir. |
|||||||||||||
Sindirim güçlügünügiderir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Destekledikleri | Maydanoz, apigenin içerigi nedeniyle glutathione reductase enziminin aktivitesini uyarir |
||||||||||||
Maydanoz, apigenin içerigi nedeniyle superoxide dismutase in aktivitesini uyarir |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Vitaminler | Beta - Karoten(4040 mcg) - C(190) - Folik asit(10) - K |
||||||||||||
Mineraller | Bakir - Demir(6,2) - Iyot - Kaisiyum(260) - Mamgan - Potasyum - Sodyum - Sülfür - Vanadyum(80 mcg |
||||||||||||
Kimyasallar | Karbonhidratlar :Müsilajlar |
||||||||||||
Karotenoidler :Beta - Carotene - Lutein - Zeaxanthin |
|||||||||||||
Kromogroteinler :Klorofiller |
|||||||||||||
Furokumarinler :Bergapten |
|||||||||||||
Amino asitler :Histidin |
|||||||||||||
Organik asitler :Okzalik asit - Petroselinik asit |
|||||||||||||
Fenolik asitler :Kafeik asit - Ferulik asit |
|||||||||||||
Polifenoller : Apigenin - Apiin |
|||||||||||||
Uçucu yaglar :Apiol |
|||||||||||||
Digerleri :Isoimperatorin - Myristicene - Polyacetylene'ler |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Toplanmasi | Kökünden yararlanilacaksa kök 1 yillik iken topraktan çikarilir. Küçük parçalara bölünerek ipe dizilirve havadar gölge yerlerde asilarak kurutulur. Kurumasi uzun sürer, iyi kurumaz ise çabucak küflenir.Bu yüzden 80'c de firinlarda kurutmak tercih edilmelidir. Yaprak ve tohumlarindan da yararlanilacaksa ekim veya kasim aylarinda 2 yillik bitki topraktan çikarilir. Genellik taze olarak kullanilir. Yapraklar bitki yeterince güçlendiginde topragin birkaç cm üzerinden kesilerek toplanir. Ancak kurutulurken bozulup sararabilirler. Onun için firinda 40'c de hizli kurutulmalidir. Tazesi tercih edilmelidir.Tohumlar ise bir tülbentin içinde asilarak kurutulur. |
||||||||||||
Saklanmasi | Kurutulmus kökler agzi siki kapali kavanozlarda saklanir. Yapraklarda ayni sekilde kavanozda saklanir. Yanliz, kuruma aninda aromasi uçarak kaybolur. |
||||||||||||
Yararlanilan Kisimlari | Taze veya kuru kökü - yapraklari ve gövdesi - tohumu veya yagi |
||||||||||||
Kullanma Sekli | Içten ve distan kullanilir. |
||||||||||||
Hazirlanma Biçimi | Çay :1 çay kasigi dövülmüs tohuma 1 su bardagi kaynar su ile haslanir, 10 dakika demlenir. |
||||||||||||
Çay :1,5 çay kasigi dövülmüs tohuma 1 su bardagi soguk su ile haslanir, 12 - 14 saat demlenir. |
|||||||||||||
Çay :1 tatli kasigi yaprak veya köke 1 su bardagi kaynar su ile haslanir, 10 dakika demlenir. |
|||||||||||||
Su : Yaprak ve kökler ezilip biraz su ile birlikte preslenir. |
|||||||||||||
Tavsiye edilen dozajlar | |||||||||||||
Ticari bulunabilirlik | Tentürleri ve 230 mg kapsül - 250 mg kapsül - 450 mg kapsül |
||||||||||||
|
|||||||||||||
Ana Vatani | Dogu ve Güneydogu Akdeniz kiyilari |
||||||||||||
Yetistigi bölgeler | |||||||||||||
Tarihçe | 3000 yil önce Misirda 20. sülale devrinde mumyalar maydanoz ve kereviz yapraklari ile süslenmekteydi. Yunanlilar bitkiyi kutsal kabul etmekte, sölenlerde salon duvarlarina asmakta ve yemekte baslarina çelenk olarak koymaktaydilar. Hippokrates, Dioskurides, Matthiolus gibi birçok hekim idrar söktürücü özelligini övmektedirler. Ortaçag hekimleri ise idrar söktürücü özelligine ilaveten terletici ve uyarici özelliklerini de belirtmislerdir. 19 ve 20. yüzyilda Avrupada döl yatagi sarkmalarinin sebep oldugu sancili menstrüasyonlarda kullanilmistir. |
||||||||||||
Inançtaki yeri |