Bitkiler
ekinezya
|
|||||||||||||
Türkçe adi | EKINEZYA KÖKÜ |
||||||||||||
Türkçe Diger Adlari | Ekinezya - Erguvani kirpibasi - Kirpibasi - Kirpiotu - Ince yaprakli eflatun koza çiçegi - Samson kökü |
||||||||||||
Latince Adi | Echinacea angustifolia - Echinacea purpurea - Echinacea pallida |
||||||||||||
Ingilizce adi | Purple Coneflower |
||||||||||||
Diger Adlari | Black Samson - Black Sampson - Black Susan - Comb Flower - Hedgehog - Indian Head - Kansas |
||||||||||||
Snakeroot - Missouri Snakeroot - Rudbeckia - Scurvy Root |
|||||||||||||
Familyasi | Asteraceae(Compositae) |
||||||||||||
| |||||||||||||
Botanik Bilgisi | Kuzey Amerika kökenli önemli bir sifali bitki türüdür. Otsu, çok yillik bir bitkidir. Gövdesi kalin ve tüylüdür. Yapraklari uzun ve mizragimsi olup tepedekiler sapsiz alt taraftakiler ise uzun saplidir.Çiçekleri eflatun renginde ve çok sayida boru seklinde çiçeklerden olusmus konik bir disk seklindedir. Etrafinda 12 - 20 adet büyük, yaygin donuk - eflatun taç yapraklar mevcuttur. Çiçekler haziran ekim arasinda açarlar. |
||||||||||||
Kokusu - Tadi | |||||||||||||
|
|||||||||||||
Üzerinde bir çok arastirma yapilmis özellikle immün sistemini desteklemeyle ün salmis bir bitkidir.Beyaz kan hücrelerinin üretimini tesvik ederek immün sistemi destekler. Güçlü antibakteriyel ve anti viral özelliklere sahiptir. Soguk alginligi, grip, herpes, Sinüzit, samannezlesi, solunum hastaliklari; anti iltihabi özellikler: egzama, çibanlar, kesikler, yaniklar ,sedef, sivilce,yaralar, ülser, kurdesen v.bSoguk alginligi ve hafif enfeksiyonlarda çok basarilidir. Isveç'de yapilan bir çalisma ekinazyanin nezlenin 12 klinik septomunu azalttigini göstermistir. Nezlenin ilk isaretleri görüldügünde alinmalidir.Sik sik tekrarlayan yerlesik müzmin bronsit, Sinüzit de koruyucu olarak da kullanilabilir.Ayrica grip ve kulak enfeksiyonlarinda da faydali oldugu tesbit edilmistir. Bir çok çalisma ekinezyanin saglikli doku ile istenmeyen patojenik organizmalar arasindaki dogal bariyeri tahrip eden hyaluronidase adli enzimin olusumunu önledigini göstermistir. Bu yüzden vücudun savunma hattini virüslere karsi korur. Ekinezya ekstresinin farelerde bazi tümör tiplerinin büyümesini engelledigi gösterilmistir. Muhtemelen vücudun kendi savunmasini arttiran anahtar lenfositlerin üretimini destekleyerek tümörlerin büyümesini baskilamaktadir. Yine kemoterapi alan hastalarda immün sistemi desteklemektedir. Herpes ve grip virüslerinde etkili olup yine inatçi bir mantar enfeksiyonu olan candida'ya karsidabasarili olmus olup tekrarini da engellemektedir. Cilt yara ve yaglarinin, cilt ülserlerinin iyilesmesinde faydalidir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Bilinen bir yan etkisi yoktur. Asiri dozajlar mide bulantisina yol açabilir. 6 haftadan fazla sürekullanmak tavsiye edilmemektedir. Iki hafta ara vermek yeterli bir önlem olabilir. 2 yasindan küçük bebeklerde, tüberkülozlu hastalarda ve romatizmal arterit ve lupus gibi otoimmün hastalarinda immün fonksiyonlarini uyardigi için kullanilmamasi yerinde bir tedbir olacaktir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Agiz sagligi | Dis gum'larina sürüldügünde veya gargara yapildiginda içerdigi echinacoside maddesi dolayasi ilegenellik gingivit'lere sebep olan zararli streptococcus bakterisini baskiliyarak gingivitlerin iyilesmesine yardimci olur. Dört mililitrelik bir ekinezya sivi ekstrakti ile gargara yapildiginda agiz ülserlerini iyilestirir. Ekinezya tentürü ile yapilan gargara dislerin periodental rahatsizliginin iyilestirilmesine yardim eder. |
||||||||||||
Anti - toksikligi | Ekinezya iltihaplanmaya sebep olan cyclooxygenase enzimini ve yine bunun gibi potansiyelolarak toksik olan hyaluronidase enzimiyle lipoxygenase enzimini engeller. |
||||||||||||
Deri | |||||||||||||
Immün sistem | Ekinezya vücuttaki bazi tamamlayici kan protein faktörleri azaltir sonra ayni faktörleri büyük miktarda arttirir. Böylece bakterilerin bozunmasina yardim eder. |
||||||||||||
Sirkülasyondaki granülositlerin sayisini arttirir. Neutrofillerin diger beyaz kan hücrelerine oraninistabilize eder ve sirkülasyondaki Neutrofil sayisini arttirir. |
|||||||||||||
Lenfatik sistemdeki kök hücrelerini uyarir. |
|||||||||||||
Monositlerin üretiminitesvik eder. |
|||||||||||||
Dalagin fonksiyonlarinin gelismesine yardim eder. |
|||||||||||||
T - lenfositlerini aktive ederve vücutta üretimlerini arttirir. |
|||||||||||||
Normalin altina düstüklerinde ,serum beyaz kan hücreleri miktarini arttirir. |
|||||||||||||
Bakteriyel ve viral rahatsizliklardan sonra geri normal duruma gelmeyi hizlandirdigi gibi onlara karsida engelleme yapmaya yardim eder. |
|||||||||||||
Içerdigi echinadoside yüzündenListeria monocytogenes, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococci aureus, Streptococcus species , Eschericia species gibi bazi zararli bakterileri engeller. |
|||||||||||||
Bazi tip mantarlara karsi engelleyicidir. Candida albicans in tekrarlamasini engeller. Yine Epidermophyton floccosum mantarini engeller. |
|||||||||||||
Trichomonas vaginalis in yeniten üretimini ve büyümesini baki altina alir. |
|||||||||||||
Ekinezya bir çok virüsü baski altinda tutar : |
|||||||||||||
Soguk alginliklarindavirüsleri engeller, eski saglikli hale dönüsü hizlandirir ve soguk alginligi semptomlarini azaltir. |
|||||||||||||
Ekinezya HerpesSimplex Viruse'üne karsi anti - viral yapar. |
|||||||||||||
Gribi önlemeye yardimci oldugu gibi interferon alfa ve interferon beta üretimini uyararak anti - viral etki de yapar. Ayrica grip semptomlarini önemli ölçüde hafifletir. Klinik tecrübeler echinacea purpureakökünün alkol ekstresinin 900 mgr/gün veya 180 damla/gün kullanimin etkin oldugunu göstermistir. Yine NK lenfositlerinin üretimini tesvik etme, TNF faktörünü uyarmasi ve makrofajlari aktive etmesidolayisi ile kanserin tedavisinde yardimci olmakta ve lösemide de ömrü uzatmaya yardimci olmaktadir. Ekinezya ( Hyaluronidase, Cyclooxygenase ve 5 - Lipoxygenase enzyme'lerini) engelleyerek iltihaplanmayi engeller |
|||||||||||||
Kalp - damar sistemi | Vücudun kirmizi kan hücreleri sayisini arttirir ve stabilize eder. |
||||||||||||
Metabolizma | |||||||||||||
sisteme destek verir. Bunu hastalikli iken de yapar. |
|||||||||||||
Seksüel sistem | Leukorrhea'ya sebep olan Trichomonas vaginalis'in yeniden üremesini ve büyümesini baski |
||||||||||||
altinda tutar. |
|||||||||||||
Solunum sistemi | Bogaz agrilarinin(farenjit) iyilesmesini hizlandirir. |
||||||||||||
Akcigerdeki pleurisy'yi iyilestirir. |
|||||||||||||
Nefes borusunun bir çok enfeksiyonunu iyilestirir. |
|||||||||||||
Sinüzit zararli bakteri ve virüslerin etkisi ile oldugu zaman ekinezya iyi gelir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Destekledikleri | Karbonhidratlar: Hyaluronidase enzimini engellemesi yüzünden onun bozunmasiyla olusan hyaluronic Asidi korur. |
||||||||||||
Immün sistem kimyasallari(Cytokines):Ekinezya; IgG - Interferon alfa - interferon beta - makrofajlar vasitasiyla interleukin - 1 ve Interleukin - 6 üretimlerini uyarir. Serum properdin seviyelerini, Tümör nekrosis faktörünü arttirir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Vitaminler | A - B2 - C - E Vitamini |
||||||||||||
Mineraller | Bakir - demir - selenyum - çinko - potasyum - krom - mangan - sülfür |
||||||||||||
Kimyasallar | Alkoloidler: Betaine - Isotussilagine - Tussilagine |
||||||||||||
Karbonhidratlar: Rhamnose - Fructose - Glucose - Galactose - Sucrose - Xylose - Arabinose - |
|||||||||||||
Glucuronic Acid; |
|||||||||||||
(Polisakkaritler):Echinacin** - Echinacin B - Inulin(5.9%) |
|||||||||||||
Polifenoller:Apigenin - Luteolin - Quercetagetin - Isorhamnetin - Rutoside - Kaempferol - |
|||||||||||||
Quercetin(430) |
|||||||||||||
Fenolik asitler: (Kafeik asit türevleri): Caffeic Acid - Cichoric asit - Chlorogenic Acid - Caftaric Acid |
|||||||||||||
Cynarin - Isochlorogenic Acid - 6 - O - Caffeoylechinacoside - Echinacoside* - Verbascoside |
|||||||||||||
Des - Rhamnosylverbascoside |
|||||||||||||
Uçucu yaglar:Borneol - Bornylacetate - Caryophylene # - Pentadeca - 8 - ene - 2 - one - Germacrene D |
|||||||||||||
Izobutilaminler:Echinacein |
|||||||||||||
Lipitler: Paimitik asit; (Poliasetilenler): Echinalone |
|||||||||||||
Proteinler: Glükoproteinler |
|||||||||||||
Terpenler: Humulene - Echinadiole |
|||||||||||||
Digerleri:Alkilaminler - Izobutilamitler - Tannik asitler - Pentadekadien - Inuloid - Echinacen |
|||||||||||||
Echinacen B - Echinoline - Echinolone |
|||||||||||||
*Sadece echinacea angustifolia da mevcuttur. |
|||||||||||||
**En fazla echinacea purpurea da bulunur. |
|||||||||||||
#Sadece echinacea pallida da mevcuttur |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Kurutma islemi havadar ve gölge bir yere ince sekilde sererek yapilmalidir. |
|||||||||||||
Toplanmasi | Sik sik çevrilerek kurutma islemi çabukca yapilmalidir. |
||||||||||||
Saklanmasi | Nemsiz, kuru yerlerde saklanmalidir. |
||||||||||||
Yararlanilan Kisimlari | Kök, rizomve yapraklar |
||||||||||||
Kullanma Sekli | Kapsül, tablet, tentür ve çaylari |
||||||||||||
Hazirlanma Biçimi | Geleneksel |
||||||||||||
Tavsiye edilen dozajlar | Koruyucu amaçli: Ekinezyanin sivi ekstrelerinden günde 3 defa her seferinde 1 - 4 ml olmak üzere günde toplam olarak 3 - 12 ml arasi alinabilir. |
||||||||||||
Standartize edilmemis kapsül veya tabletlerinden alindiginda ise günde 3 kere her seferinde 1000 ila1500 mg olmak üzere günlük toplam 3000 - 4500 mg alinabilir. |
|||||||||||||
4% Echinacoside olarak standardize edildiginde günde 450 - 750 mgr alinabilir. |
|||||||||||||
Enfeksiyonlarda:Bazi herbalistler ilk 24 - 48 saatlik dönemde yüksek doz önerirler. Her iki saatte bir40 damla ekinezya tentürü veya 400 - 500 mg kurutulmus bitki tavsiye ederler. |
|||||||||||||
Yüksek dozajlarörnegin her iki saattebir 3 - 5 ml(günde 80 ml ye kadar) daha büyük etki yapar. |
|||||||||||||
Kapsül veya hap olarak soguk alginliklari için günlük 900 - 1800 mg üçe bölünerek alinabilir. |
|||||||||||||
Gripte echinacea purpurea kökünün alkol ekstresinden günlük 900 mg(180 damla) alinabilir. |
|||||||||||||
Periyodik dozlar:4 gün alip 3 gün ara verilerek kullanilan periyotlarda maksimum etki saglanir. |
|||||||||||||
Bu durumda immün sistem asiri uyarilir ve düsük enfeksiyon riskleri anlasilamayabilir. |
|||||||||||||
Bazi uzmanlar 6 haftalik uzun bir süre kullanip en az 1 , tercihan 2 haftalik bir arayi tercih ederler. |
|||||||||||||
Ticari bulunabilirlik | Kurutulmus echinacea angustifolia kökü halinde |
||||||||||||
Kurutulmus echinacea pallida kökü halinde |
|||||||||||||
Kurutulmus echinacea purpurea kökü halinde |
|||||||||||||
Toz halinde echinacea pallida kökü halinde |
|||||||||||||
4% echinacoside içerikli olarak standartize edilmis 125 mg lik echinacea angustifolia kapsül250 - 1000 mg lik echinacea angustifolia kapsül |
|||||||||||||
380 mg lik echinacea purpurea ham bitki kapsül halinde |
|||||||||||||
450 - 500 mg lik echinacea purpurea kökü |
|||||||||||||
300 - 575 mg lik angustifolia tabletleri |
|||||||||||||
Bogaz pastilleri halinde |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Ana Vatani | Kuzey Amerika |
||||||||||||
Yetistigi bölgeler | |||||||||||||
Tarihçe |