Bitkiler
ökse
|
|||||||||||||
Türkçe adi | ÖKSEOTU |
||||||||||||
Türkçe Diger Adlari | Armutotu - Burç - Çamotu - Çekem - Gevele - Gökçe - Gövelek - Güvelek |
||||||||||||
Latince Adi | Viscum album |
||||||||||||
Ingilizce adi | Mistletoe |
||||||||||||
Diger Adlari | Eurixor - Helixor - Isorel - Vysorel |
||||||||||||
Familyasi | Lorantheaceae (Mistletoe) |
||||||||||||
|
|||||||||||||
Botanik Bilgisi | Agaçlar üzerinde parazit olarak yasar, özellikle elma, armut, kiraz, erik, ihlamur, mese, köknar, kavak gibi agaçlar üzerinde yasar. Kisin yapraklarini dökmez.Meyvalari bezelye iriliginde ve beyaz renklidir, taze iken parlak dururlar. Yapiskan bir madde tasir ve buna ökse denir. Kuru meyvalari siyahimtrak renkli ve burusuktur. Mart ve nisan aylarinda çiçeklenir. Çiçekleri sari renklidir.Yapraklari karsilikli,sert,sari - yesil ve ters - yumurtamsidir. Meyveler eylül - kasim arasi olgunlasir. |
||||||||||||
Kokusu - Tadi | Meyveleri kokusuz ve tatsizdir. |
||||||||||||
|
|||||||||||||
Idrar söktürücü, tansiyon düsürücü ve spazm giderici etkilerini ilgili organlarin kaslarini gevseterekyaptigi düsünülür. Kusturucu ve kabiz yapici etkileri oldugu söylenir. Hafif uyku verici özellige sahiptir. Üzüntü ve sikinti kaynakli orta derecede yüksek tansiyonlarda tansiyon düsürücü etkisi vardir. Etkiuzun zaman sonra ve yavasca olur. Kalp ve dolasim bozukluklarinda çok basarili olup tansiyonudengeler, yüksek tansiyonu indirir, düsük tansiyonu da yükseltir. Yine yüksek tansiyonla ilgili bas agrisi, bas dönmesi, halsizlik, görme bozukluklari ve sinirlilige de iyi gelir. Bazi kanser türlerinin iyilesmesinde yardimci olmaktadir. Sinir sistemini yatistirir ve güçlendirir. Yüzeysel kilcal damarlarinin çeperlerini saglamlastirir ve kalp atimini yavaslatir. Kulak çinlamasi, epilepsi ve çocuklarda hiperaktiviteye iyi gelir. Sinirsel kökenli hizli kalp atisini normallestirir. Sara hastaligina iyi geldigi ve kronik kramplara faydasi oldugu söylenir. Salgi bezlerini ve pankreasi etkileyen harika bir metabolizma ilacidir. Seker hastaliginin uzun sürelikürde, 5 - 6 ay gibi, iyilestigi söylenir. Kadinlarin kisirliginin giderilmesinde faydali oldugu söylenir. Taze suyu içilir. Damar sertliginin giderilmesinde faydalidir. Kan durdurucu özelligi olup soguk olarak burna çekildiginde burun kanamasini durdurur. Sicakolarak içildiginde ise akciger kanamasini ve tifo, dizanteriden olabilen barsak kanamalarini durdurur. Adetleri düzene sokar, rahmi dinlendirir. Menapoz yillarinda kalp çarpintisi, ates basmasi, endise ve nefes darligi gibi sikayetlerde birkaç yil boyunca içmek gerekir. Tohumlarindan yapilan merhemi mayasila iyi gelir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Meyvalari zehirli olup kullanilmamalidir. |
|||||||||||||
Potansiyel zehirlemeihtimali oldugundan ev yapimi tentürlerpek önerilmemektedir. Fazlasipotansiyel olarak toksik olabilir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Immün sistem | AIDS tedavisinde faydalidir. Anektodal raporlara göre AIDS hastalarina Iscador ekstrakti enjekte edildigindekaposi's sarcomaile ilgili lezyonlarin geriledigi, NK lenfositlerin arttigi ve hastalarin kilo aldigi görülmüstür. Tüp çalismalarinda Iscador'un HIV virüsünü baskiladigigörülmüstür. |
||||||||||||
Test tüpü çalismalarinda,bazi kanser türlerini iyilestirmede faydali oldugu belirlenmistir. |
|||||||||||||
Akciger kanserini iyilestirmedefaydalidir. Insanlar üzerinde akciger kanserinde kanserle ilgili hücreleri |
|||||||||||||
öldürdügü, tekrarlamasini engelledigi ve hastalarin yasam süresini uzattigi görülmüstür. |
|||||||||||||
Yumurtalik kanserinin iyilestirilmesinde faydalidir. |
|||||||||||||
Bazi tip kanser hücrelerinde apoptosis(programli hücre ölümü) i uyarir. |
|||||||||||||
Ökseotunun antikanser özelliklerinin içerigindeki lectinler, alkaloidler ve viscotoxinlerden ileri geldigi sanilmaktadir. |
|||||||||||||
Yardimci T - hücrelerinin sayisini arttirir. |
|||||||||||||
Ökseotunun plenesol içerigi nedeniyle lenfokinlerin üretimi uyarilir. |
|||||||||||||
Viscumin içerigi dolayisiyla fagosit olarak fonksiyon gören makrofajlarin yeteneklerini arttirirlar. |
|||||||||||||
Viscumin içerigi dolayisiyla NK lenfositlerinaktivitesini belirgin sekilde uyarir. |
|||||||||||||
Timus bezinde büyüme yapar. |
|||||||||||||
Kalp - damar sistemi | Çayinin damar sertlesmesine iyi geldigi söylenmektedir. |
||||||||||||
Merkezi sinir sistem mekanizmasini yavaslatarak yüksek tansiyonlu hastalarda kan basincini kismen düsürür. |
|||||||||||||
Radyasyon terapisinden sonra alyuvarlarin üretimini kolaylastirir. |
|||||||||||||
Sinir sistemi | Ökseotu çayi bas agrilariniiyilestirir. |
||||||||||||
Merkezi sinir sisteminiyavaslatir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Toksikligi | Meyveleri toksik olup kullanilmamalidir.Yapraklarinin asiri kullanimiproblemleryaratabilir. |
||||||||||||
Asiri miktarlar kalbi zehirleyebilir. |
|||||||||||||
Iscador ekstrakti damardan enjekte yapildigi gün ates yapabilir. |
|||||||||||||
Iscador ekstrakti damardan enjekte yapildigi tarafta agrili bir kizariklik olusturabilir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Vitaminler | Cholin |
||||||||||||
Mineraller | |||||||||||||
Kimyasallar | Karbonhidratlar :Polisakkaritler |
||||||||||||
Polipeptitler :Viscotoxin |
|||||||||||||
Alkaloidler : |
|||||||||||||
Aminler :Histamine - Phenylethylamine - Tyramine |
|||||||||||||
Glükositler :Eleutheroside B (Syringin) Lignanlar : |
|||||||||||||
Lipidler : Yag asitleri :Linoleik asit - Oleik asit - Palmitik asit |
|||||||||||||
Phytosterols : Beta - Sitosterol - Stigmasterol |
|||||||||||||
Triterpenoid Saponins |
|||||||||||||
Nörotransmitterler :Histamine |
|||||||||||||
Fenolik asitler :Kafeik asit |
|||||||||||||
Pigmentler : Klorofil |
|||||||||||||
Diger :Fenilpropanlar |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Toplanmasi | Ekim - aralik aylari arasinda ve mart - nisan arasinda toplananlarin sifa degerleri daha iyidir. Yapiskan meyvelerini kuslar yediginden toplanmasi mart ve nisan aylarinda daha rahat olur. |
||||||||||||
Saklanmasi | |||||||||||||
Yararlanilan Kisimlari | Sadece yapraklari. Meyveleri zehirlidir. |
||||||||||||
Kullanma Sekli | Çay - lapa - taze suyu - krem |
||||||||||||
Hazirlanma Biçimi | Çay :Ökseotu çayi soguk demlenir. 1 tatli kasigi ot 250 ml suya geceden konur. Sabah hafifce isitilip süzülür, ilik olarak içilir. Acil durumlarda 10 dakika kadar sicak demlenilebilir. |
||||||||||||
Taze suyu : Taze yaprak ve saplar yikanir ve islakken ezilir. |
|||||||||||||
Krem : Zehirli tohumlardan hazirlanir. Sadece mayasil için kullanilir. Taze meyvalar hayvan yaginda karistirilarak hazirlanir. |
|||||||||||||
Tavsiye edilen dozajlar | Birçok herbalist günde 6 - 12 gr kurutulmus yaprak kullanilmasini tavsiye eder. |
||||||||||||
1:1:5'>1:5tentüründen günde 3 - 9 ml |
|||||||||||||
4:1 kurutulmus ekstrakt dan günde 300 - 750 mg |
|||||||||||||
Iscador : Konsantre farmostatik ilaç halinde olup damardan enjekte edilir. 0,1 - 10 mg arasi haftada |
|||||||||||||
iki kere olmak kaydiyla 18 hafta kullanilir. |
|||||||||||||
Ticari bulunabilirlik | |||||||||||||
Iscador ökseotunun fermentasyonu ile elde edilr. Böylece zehirlilik etkisi azaltilmis olur. Ayrica etkinligi de artar. Örnegin Mistletoe Lectin 1 Iscador ekstraktinda yoktur. Onun yerine A ve B bilesenlerine ayrilmistir. Elde edildigi agaç çesitlerine göre Iscador Q(Mese) Iscador U(Karaagaç) Iscador P(Çam) Iscador M(Elma |
|||||||||||||
Iscador Isviçredeimal edilmektedir. Reçete ile satilmaktadir. |
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Ana Vatani | |||||||||||||
Yetistigi bölgeler | Marmara Bölgesi - Karadeniz Bölgesi - Izmir - Adana Bürecek yaylasi |
||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
Inançtaki yeri | Hristiyanliktan önce ökseotu sihirli bitkiler arasinda sayilmaktaydi. Bunun sebebinin bitkinin tuhaf bir sekilde topraktan degil de agaçtan yetismesi oldugu düsünülmektedir. |
||||||||||||
Eski Alman ve Kelt uygarliklarinda tütsü, büyü ve dualarda kullanilan kutsal bir bitkiydi. Beyaz elbiseler içindeki Kelt rahipleri, kis sonunda altin oraklarla ökseotlarini keserlerdi. |
|||||||||||||